Aandeelhoudersovereenkomsten; een onderschat instrument.
Wanneer je gaat samenwerken binnen een onderneming, is het zaak om onderling afspraken te maken en deze goed vast te leggen. Dat klinkt als een ‘open deur’, maar in de praktijk schort het daar nog wel eens aan. Dergelijke afspraken kunnen binnen verschillende samenwerkingsverbanden worden vastgelegd. Denk daarbij aan een VOF of een B.V. In deze blog ga ik nader in op de overeenkomst waarin de afspraken tussen aandeelhouders van een B.V. zijn vastgelegd; de aandeelhoudersovereenkomst.
Bij het oprichten van een B.V. waarbij er meerdere aandeelhouders zijn betrokken, wordt tegenwoordig naast de statuten een aandeelhoudersovereenkomst opgesteld. In een aandeelhoudersovereenkomst kunnen verschillende soorten afspraken tussen aandeelhouders worden vastgelegd. Denk hierbij onder meer aan afspraken op het gebied van:
- een exit (onder andere: wanneer moeten aandelen worden aangeboden en hoe wordt dan de prijs bepaald?);
- een drag-along/tag-along;
- wat gebeurt er met de winst? Uitkeren of reserveren?;
- afspraken op het gebied van financiering;
- vertrouwelijke informatie en geheimhouding;
- non-concurrentiebeding;
- geschillenregeling, en;
- een boetebeding.
Waarom wordt hiervoor een aandeelhoudersovereenkomst gebruikt in plaats van het opnemen van deze afspraken in de statuten? De voordelen van het vastleggen van dergelijke afspraken in een aandeelhoudersovereenkomst zitten in het feit dat een aandeelhoudersovereenkomst vertrouwelijkheid, flexibiliteit en rechtszekerheid biedt. Statuten zijn namelijk openbaar (door eenieder op te vragen bij de Kamer van Koophandel) en niet volledig naar eigen wens in te richten. Een nadeel van een aandeelhoudersovereenkomst is het feit dat voor iedere wijziging de instemming van alle aandeelhouders nodig is. Nieuw toetredende aandeelhouders zullen dus ook moeten instemmen met hun gebondenheid aan de aandeelhoudersovereenkomst (voor zover die toetreding al geen reden is voor aanpassing daarvan). Dat is een ander verschil met statuten, waaraan alle aandeelhouders automatisch gebonden zijn.
Niet zelden wordt een aandeelhoudersovereenkomst op basis van een ‘standaardmodel’ aangeleverd, zonder dat er wordt gekeken naar de onderneming en het bedrijfsplan. Dat is een gemiste kans, omdat een aandeelhoudersovereenkomst bij uitstek een middel is om van belang zijnde zaken uit het bedrijfsplan, zoals strategie, investeringen, (HR-)beleid op aandeelhoudersniveau uit te werken en te borgen. Dit is met name interessant in de situatie dat niet alle aandeelhouders tevens bestuurder zijn van de onderneming.
Het voorgaande speelt overigens niet alleen ten tijde van de oprichting van een B.V. Ook binnen een bestaande onderneming kan het geen kwaad, al dan niet met het oog op toekomstplannen of toe- en uittredende aandeelhouders, de aandeelhoudersovereenkomst kritisch tegen het licht te houden. Past deze aandeelhoudersovereenkomst nog bij de situatie en verhoudingen en, vooral, bij de onderneming en haar plannen en doelstellingen?
Uiteraard kunnen wij je daarbij helpen! Heb je hierover vragen? Schroom dan niet om contact met ons op te nemen!
Vincent Veldhuis
Advocaat
Altijd op de hoogte blijven? Volg ons op Linkedin!